Cần Thơ là thành phố trực thuộc Trung ương, trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, có vị trí quan trọng về quốc phòng, an ninh. Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, cùng với đẩy mạnh phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân, Thành phố tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác quốc phòng, quân sự địa phương, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc; trong đó, xây dựng lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp được quan tâm, triển khai thực hiện với nhiều giải pháp thiết thực, hiệu quả.

Tập huấn Luật Dân quân tự vệ và Luật lực lượng dự bị động viên tại điểm cầu Thành phố

Trước hết, Thành phố chú trọng nâng cao hiệu quả, hiệu lực lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền, phát huy vai trò tham mưu, nòng cốt, chủ trì của cơ quan quân sự các cấp đối với nhiệm vụ quan trọng này. Theo đó, Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố chỉ đạo các sở, ban, ngành, cấp ủy, chính quyền các cấp quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, văn bản pháp luật của Nhà nước về dân quân tự vệ; tập trung vào Chỉ thị số 16-CT/TW, ngày 05/10/2002 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa IX) về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng dân quân tự vệ và lực lượng dự bị động viên trong tình hình mới”, Luật Dân quân tự vệ. Trên cơ sở đó, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của lực lượng dân quân tự vệ trong sự nghiệp xây

dựng và bảo vệ Tổ quốc; tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, quản lý, điều hành của chính quyền các cấp đối với xây dựng lực lượng này. Bộ Chỉ huy Quân sự Thành phố chủ trì phối hợp với các sở, ngành, địa phương tham mưu, giúp Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân Thành phố xây dựng, ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, kế hoạch, đề án về tổ chức xây dựng, huấn luyện, hoạt động và bảo đảm chế độ, chính sách cho lực lượng dân quân tự vệ phù hợp với đặc điểm địa bàn. Phát huy vai trò nòng cốt trong hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc, tổ chức thực hiện. Qua đó, thống nhất về nhận thức và trách nhiệm, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, nhất là cấp ủy, chính quyền cơ sở. Để thực hiện Luật Dân quân tự vệ năm 2019, Bộ Chỉ huy Quân sự chủ động tham mưu cho Thành phố đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, tập huấn Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành theo quy định; tổ chức Hội nghị tập huấn Luật Dân quân tự vệ và Luật Lực lượng dự bị động viên trực tuyến từ thành phố đến xã, phường, thị trấn với 95 điểm cầu, cho 3018 cán bộ. Đồng thời, chỉ đạo các sở, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch thực hiện, nhanh chóng đưa Luật vào cuộc sống, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Xây dựng lực lượng dân quân tự vệ có số lượng, cơ cấu, thành phần hợp lý, chất lượng tổng hợp ngày càng cao là mục tiêu công tác dân quân tự vệ, nội dung trọng tâm của công tác quốc phòng địa phương. Thành phố tập trung lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ sở, trực tiếp là cơ quan quân sự các cấp làm tốt việc đăng ký, quản lý chặt chẽ công dân trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ theo Luật định; tiến hành lựa chọn, bổ nhiệm, miễn nhiệm cán bộ, tổ chức lễ kết nạp dân quân tự vệ mới và giải ngạch cho những đồng chí hoàn thành nghĩa vụ chuyển ra, đảm bảo nghiêm túc, trang trọng, công khai, dân chủ từ cơ sở, theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân cử, dân chăm lo”. Các địa phương chú trọng xây dựng lực lượng dân quân tự vệ có số lượng, cơ cấu, thành phần hợp lý, phù hợp với từng địa bàn, nhất là địa bàn trọng điểm về quốc phòng, an ninh; coi trọng xây dựng lực lượng dân quân nòng cốt, cơ động, binh chủng, tự vệ ở các cơ quan, doanh nghiệp, v.v. Cùng với rà soát, thẩm định kỹ đầu vào, nhất là tiêu chuẩn chính trị, cấp ủy, chính quyền các cấp tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục chính trị gắn với xây dựng chính quy, rèn lyện kỷ luật cho lực lượng này. Quá trình thực hiện, Thành phố yêu cầu các địa phương, đơn vị tích cực đổi mới hình thức, phương pháp tuyên truyền, giáo dục sát với từng đối tượng; chú trọng lực lượng dân quân tự vệ ở địa bàn tiềm ẩn nguy cơ mất ổn định. Tập trung xây dựng và nâng cao năng lực lãnh đạo, chất lượng hiệu quả hoạt động của chi bộ quân sự cấp xã; làm tốt công tác phát triển đảng viên, đoàn viên, trong dân quân tự vệ. Những năm qua, Thành phố chỉ đạo thành lập và duy trì hoạt động có hiệu quả 83 chi bộ quân sự xã, phường, thị trấn; tích cực triển khai thực hiện mô hình “mỗi đảng viên dìu dắt một đến hai quần chúng”; kết nạp được nhiều đảng viên mới từ lực lượng dân quân tự vệ, với chất lư­ợng chính trị, độ tin cậy cao và thiết thực tạo nguồn cán bộ cho địa phương. Đến nay, toàn Thành phố có 83 Ban Chỉ huy Quân sự xã, phường, thị trấn; 115 Ban Chỉ huy Quân sự cơ quan, tổ chức; lực lượng dân quân tự vệ chiểm khoảng 1,25% so với dân số, tỷ lệ đảng viên đạt 27,39% (dân quân 18,54%; tự vệ 57,46%); 83/83 chi bộ quân sự xã, phường, thị trấn có chi ủy.

Những năm gần đây, Thành phố đẩy mạnh phát triển kinh tế, xây dựng nhiều khu công nghiệp, thu hút hàng vạn công nhân, người lao động, phần lớn trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ theo luật định. Bộ Chỉ huy Quân sự Thành phố xác định: Việc tổ chức, xây dựng lực lượng dân quân tự vệ trong các khu, cụm công nghiệp nói chung, lực lượng tự vệ trong doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài nói riêng là yêu cầu cấp thiết, khách quan. Năm 2018, thành lập được 2 Ban Chỉ huy Quân sự và 02 Trung đội tự vệ của Công ty trách nhiệm hữu hạn Kwong Lung - Meko, Teakwang Cần Thơ. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân chủ quan, khách quan nên việc thành lập đơn vị tự vệ, nhất là trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài còn gặp nhiều khó khăn. Trước thực tế đó, Bộ Chỉ huy Quân sự Thành phố tham mưu cho Đảng ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố chỉ đạo các địa phương tăng cường bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho chủ các doanh nghiệp. Tuyên truyền cho họ hiểu chủ trương, đường lối của Đảng; gặp gỡ, đối thoại với hiệp hội các doanh nghiệp, làm rõ việc cần thiết thành lập lực lượng tự vệ; đồng thời, đề xuất Thành phố từng bước có chủ trương, biện pháp để thành lập tổ chức đảng trong các doanh nghiệp trên địa bàn, làm cơ sở để đẩy mạnh xây dựng lực lượng tự vệ trong cộng đồng doanh nghiệp trong thời gian tới.

Chất lượng, hiệu quả xây dựng lực lượng dân quân tự vệ phụ thuộc rất lớn vào đội ngũ cán bộ quân sự ở cơ sở. Quán triệt tinh thần “cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, Thành phố tích cực tạo nguồn, quy hoạch, đưa đi đào tạo và bồi dưỡng xây dựng đội ngũ cán bộ ban chỉ huy quân sự cấp xã, chỉ huy đơn vị tự vệ ở các cơ quan, doanh nghiệp, v.v. Công tác tuyển chọn, đào tạo và sử dụng cán bộ ban chỉ huy quân sự cấp xã được cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo theo đúng quy chế, quy trình công tác cán bộ của Đảng. Từ năm 2015 đến nay, Thành phố đã đào tạo và gửi đi đào tạo được gần 700 cán bộ quân sự cấp xã, có trình độ trung cấp cao đẳng, đại học chuyên nghiệp ngành quân sự cơ sở; đảm bảo 100% ban chỉ huy quân sự cấp xã bố trí đúng các chức danh theo quy định. Đội ngũ cán bộ này đang phát huy tốt vai trò, thực hiện có hiệu quả chức trách, nhiệm vụ được giao, nhiều đồng chí phát triển lên các chức danh cao hơn. Hiện nay, có 98,79% chỉ huy trưởng và 98,70% phó chỉ huy trưởng ban chỉ huy quân sự cấp xã đã qua đào tạo, 100% chỉ huy trưởng tham gia cấp ủy và thành viên Ủy ban Nhân dân. Do đội ngũ chỉ huy, lãnh đạo tự vệ ở các cơ quan, doanh nghiệp, thường là kiêm nhiệm, nên cơ quan quân sự tổ chức tập huấn linh động, chia thành nhiều đợt, nội dung phù hợp, tạo điều kiện cho các đồng chí vừa hoàn thành tốt nội dung tập huấn mà không ảnh hưởng đến công việc của mình.

Để lực lượng dân quân tự vệ phát huy tốt vai trò là lực lượng nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng ở cơ sở, Thành phố tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện và hiệu quả hoạt động. Theo đó, các địa phương, đơn vị đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập. Quá trình huấn luyện, Bộ Chỉ huy Quân sự Thành phố yêu cầu các địa phương, đơn vị bám sát phương châm “cơ bản, thiết thực, chất lượng”, tiến hành toàn diện, nhưng có trọng tâm, trọng điểm, nội dung sát với tổ chức biên chế, trang bị, nhiệm vụ của từng lực lượng, gắn với thực tế địa bàn, phù hợp khả năng ngân sách bảo đảm; kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện quân sự với giáo dục chính trị, pháp luật, xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật; gắn huấn luyện với diễn tập khu vực phòng thủ các cấp, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn. Nhờ đó, chất lượng tổng hợp, năng lực thực hiện nhiệm vụ của lực lượng dân quân tự vệ ngày càng nâng cao; kết quả huấn luyện hằng năm của lực lượng dân quân tự vệ 100% đạt yêu cầu, trong đó trên 75% Khá, Giỏi. Cùng với huấn luyện, Thành phố chỉ đạo các địa phương thực hiện nghiêm quy định sử dụng dân quân tự vệ; quản lý chặt chẽ hoạt động của lực lượng này. Chú trọng nâng cao hiệu quả phối hợp với lực lượng Công an, tổ chức tuần tra, giữ gìn an ninh, trật tự, nhất là trong các khu, cụm công nghiệp, địa bàn nhạy cảm; tích cực tham gia các hoạt động phòng, chống thiên tai, cháy nổ, dịch Covid-19; tìm kiếm, cứu hộ cứu nạn, v.v.

Cùng với đó, Thành phố thường xuyên quan tâm chăm lo bảo đảm chế độ, chính sách đối với dân quân tự vệ; tích cực cân đối, chủ động bố trí ngân sách và huy động các nguồn lực theo quy định của pháp luật để bảo đảm chế độ, chính sách cho họ yên tâm thực hiện nhiệm vụ. Đồng thời chỉ đạo các sở, ban, ngành chức năng bố trí ngân sách bảo đảm, nhất là có kế hoạch mua sắm trang phục mới của dân quân tự vệ và thực hiện chế độ, chính sách mới về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đối với dân quân thường trực, phụ cấp đặc thù, bảo đảm tiền ăn cho dân quân tự vệ theo quy định của Luật Dân quân tự vệ năm 2019.

Với sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ của cấp ủy, chính quyền, sự vào cuộc của hệ thống chính trị và toàn dân, lực lượng dân quân tự vệ Thành phố Cần Thơ được xây dựng “vững mạnh, rộng khắp”, thực sự đóng vai trò nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự ở cơ sở, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo điều kiện thuận lợi để Thành phố phát triển kinh tế nhanh, bền vững.

Đại tá CHIÊM THỐNG NHẤT, Phó Bí thư Đảng ủy Quân sự, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Thành phố